Bijgewerkt op: 8 mrt 2023

Inleiding

Een EAN-nummer (“European Article Number”) is een cijferreeks, gebaseerd op een wereldwijd systeem, waarmee ieder artikel een unieke identiteit wordt gegeven. Alle artikelen die op platforms als Bol.com en dergelijke worden verkocht hebben dus een dergelijk uniek EAN-nummer. Partijen die identieke producten verkopen mogen hiervoor in principe hetzelfde EAN-nummer hanteren. Indien het product echter afwijkt dient een ander (eigen) EAN-nummer te worden aangevraagd. 

In webwinkels als Bol.com worden dergelijke EAN-nummers gekoppeld aan bepaalde van de verkoper afkomstige productinformatie. Denk bijvoorbeeld aan productfoto’s en specifieke productspecificaties (kleur, afmetingen, materialen e.d.). Deze productinformatie vormt gezamenlijk de verkoopadvertentie, ook wel “listing” genoemd. Het platform van Bol.com werkt zo dat als een wederverkoper een specifiek EAN-nummer opgeeft, dat dan ook alle daaraan gekoppelde productinformatie (“de listing”) wordt gekoppeld. Een andere partij krijgt dan dus exact dezelfde verkoopadvertentie als de eerste verkoper op Bol.com.

Misbruik

Het is een veel voorkomend – en toenemend – probleem dat handelaren met gebruikmaking van EAN-nummers en listings van een concurrent trachten deze concurrent af te troeven. Indien het een dergelijke partij lukt om eerder in de resultaten van het betreffende verkoopplatform zichtbaar te zijn (bijvoorbeeld door een lagere prijs te hanteren, wat het algoritme positief beïnvloedt) kan de eerste en oorspronkelijke aanbieder hier goed last van hebben. Op zich hoeft hier niets mis mee te zijn. In principe staat het iedere partij immers vrij om te concurreren. Het wordt echter wel een probleem indien de betreffende listing rechten van intellectuele eigendom bevat, bijvoorbeeld auteursrecht op foto’s of specifieke merken (namen/logo’s). Dit laatste speelde bijvoorbeeld in een recente kwestie van Bedworld bij de rechtbank Noord-Nederland (zie vonnis hier). Gedaagde had voor de verkoop op Bol.com de door Bedworld aangekochte EAN-nummers en de op Bol.com reeds bestaande listings gebruikt, waardoor hij in die listings (ook) als aanbieder van de in die listings van Bedworld vermelde matrassen werd vermeld. Deze advertenties bevatten echter ook merken van Bedworld. Het bleek weliswaar niet om de merken te gaan zoals deze door Bedworld ook daadwerkelijk waren gedeponeerd, maar Bedworld kon in deze zaak wél met succes een beroep doen op haar (geregistreerde) merkrechten.

Gedaagde betwistte nog dat hij onrechtmatig jegens Bedworld had gehandeld en wees hierbij op het feit dat het op grond van de regels van Bol.com nota bene verplicht is om bij een identiek aanbod van producten gebruik te maken van de reeds bestaande listings en daarbij behorende EAN-nummers. De rechtbank kwam echter tot het oordeel dat gedaagde voor de verkoop van zijn matrassen bewust listings heeft gebruikt, met daarin zichtbaar het merk van Bedworld (althans een hiermee overeenstemmend merk), terwijl die tekens bij het publiek de indruk kunnen wekken dat matrassen worden aangeboden die afkomstig zijn van Bedworld. Dat de matrassen ook daadwerkelijk afkomstig waren van Bedworld is niet gebleken. Gedaagde heeft naar het oordeel van de rechtbank hiermee aldus verwarring laten ontstaan waar dat eenvoudig was te voorkomen. Hierdoor is er volgens de rechtbank sprake van ongeoorloofde concurrentie en onrechtmatig handelen. De rechtbank merkte hierbij nog op dat gedaagde Bol.com maar moet aanspreken, indien zij meent door de door Bol.com gehanteerde regels op het verkeerde been te zijn gezet. 

Bedworld had ook nog geprobeerd een oordeel van de rechtbank te ontlokken dat het gebruik van dezelfde EAN-nummers reeds onrechtmatig was, omdat de betreffende EAN-nummers immers zijn gekoppeld aan het Bedworld-merk. De rechter oordeelde echter dat het onrechtmatige karakter hem echter niet zit in het gebruik van de EAN-nummers an sich, maar in het ‘aanhaken’ bij het Bedworld-merk. 

Conclusie

Het kan onder omstandigheden geoorloofd zijn om een EAN-nummer te gebruiken dat aan een andere partij toebehoort. Dit mag echter alleen voor identieke producten. In geval van verkoop via (online) verkoopplatforms is voorts van belang om alleen hetzelfde EAN-nummer te gebruiken als het (automatische) gebruik van dezelfde (bijbehorende) listing niet op andere bezwaren stuit. Het gebruik van hetzelfde EAN-nummer kan mogelijk immers tot (merk)inbreuk leiden. Partijen die dit aanhaken door derden juist willen voorkomen kunnen hierop voorsorteren door hun advertentie (“listing”) hierop aan te passen en doelbewust merken en/of auteursrechtelijk beschermde foto’s op te nemen in de advertentie. En voor (grotere) wederverkopers van merkloze producten kan het bijvoorbeeld zinvol zijn om private labels te gaan hanteren om zo in principe toch een beschermde positie op marktplaatsen als Bol.com te verkrijgen.

Voor vragen over IE en IT, waaronder merkenrecht kunt u DayOne advocaat Teun Pouw contacten: pouw@dayonelegal.nl